Ý tưởng về phương pháp học Toán bằng Văn vần
do thầy Hoàng Xuân Khánh, hiệu trưởng nhà trường triển khai từ ý tưởng
của một người bạn (tác giả Thành Huy) vốn không phải là giáo viên. Từ
năm học 2010, trong ngày khai giảng năm học, hay các ngày lễ, thầy và
trò Trường Tiểu học Minh Khai 1 lại được xem những tiết mục văn nghệ độc
đáo gọi là hoạt ca theo phương pháp vừa chơi, vừa học.
Phương pháp học Toán bằng Văn vần do thầy Khánh sáng tác.
Bài hát học Toán bằng Văn vần.
Từ
thực tế công tác giảng dạy, qua nắm bắt chương trình và nội dung kiến
thức ở cấp Tiểu học khi học về tam giác, tứ giác… nếu bắt học sinh (HS)
nhớ thì các em cũng phải nhớ. Nhưng để nó ăn sâu vào trí nhớ thì nên
diễn bằng Văn vần, diễn theo kiểu bài hát. Vần và nhịp điệu của thơ ca,
vè, tục ngữ, ca dao để lại trong não những ấn tượng, cảm xúc, và rung
động hơn bất kỳ văn tự, hoặc số liệu nào, trẻ có thể ngâm nga học bất cứ
lúc nào. Cách học thư giãn này, nó tác động lớn vào trí nhớ và giúp trẻ
nhớ bài tốt hơn.
Trăn trở và suy nghĩ để mong tìm tòi ra những
phương pháp, cách học mới nhằm giúp HS lĩnh hội kiến thức một cách nhanh
và hiểu quả. Thế rồi, thầy Khánh vận dụng sáng tác của người bạn (là
tác giả Thành Huy, Thành Vân) áp dụng một số làn điệu dân ca, bài hát đã
có sẵn để vần vè hóa kiến thức Toán của tiểu học.
Phương pháp
này được áp dụng cho HS vừa hát vừa diễn, diễn đến loại nào thì đưa hình
có các công thức ra minh hoạ. Thường môn Toán khô khan nên một bộ phận
HS lười học, nhất là hình học, HS lại càng nhác học hơn.
Học sinh vừa hát, vừa diễn bằng các đạo cụ.
Học sinh vừa hát, vừa diễn bằng các đạo cụ.
Học sinh vừa hát, vừa diễn bằng các đạo cụ.
“Chu
vi tứ giác bảo rằng: Bốn cạnh cộng lại là bằng tôi thôi/ Diện tích được
thơ hóa rồi/ Mời bạn hát nhé để tôi đệm đàn/ Muốn tìm diện tích hình
thang/ Đáy lớn đáy nhỏ ta mang cộng vào/ Thế rồi nhân với chiều cao/
Chia đôi lấy nửa thế nào cũng ra/ Hình vuông mỗi cạnh bằng a/ Diện tích -
bằng tích a nhân a rồi/ Muốn tìm diện tích hình thoi/ Tích hai
đường chéo chia đôi ngon lành/ Diện tích của hình bình hành/ Chiều cao
nhân đáy là thành ngay thôi/ Diện tích chữ nhật bạn ơi/ Lấy dài nhân
rộng chẳng đời nào quên….”.
Để phương pháp
học trở nên sinh động, thầy Khánh còn tổ chức làm đạo cụ cho HS, khi học
vừa vần vè nhưng theo dạng hát, không cần đúng làn điệu, miễn là dễ
thuộc, nếu HS có muốn xuyên tạc thế nào cũng được miễn là các em nhớ và
thuộc bài. Điều thầy Khánh trăn trở nhất là phương pháp học Toán này chỉ
mới áp dụng trong một số giờ học ngoại khóa, phụ đạo và trong các ngày
lễ, buổi giao lưu của nhà trường.
Học sinh vừa hát, vừa diễn bằng các đạo cụ.
Thầy Hoàng Xuân Khánh đã tìm tòi, sáng tạo ra những phương pháp học mới giúp học sinh dễ lĩnh hội kiến thức.
“HS
tiểu học vốn rất hiếu động, rất thích đồng giao, mình áp dụng vào đó để
cho các em học. Toán hình là khó và các em HS thường ngại học. Có bao
nhiêu công thức, hình áp vào vần vè, nhất là diễn theo làn điệu dân ca,
tự khắc các em hát xong sẽ nhớ”, thầy Khánh cho biết.
Để HS tiếp
cận với phương pháp này, ngày khai giảng năm học 2010-2011, thầy Khánh
đã cho in 700 tờ “Hoạt ca Khai giảng” phát cho các em HS trong toàn
trường. Theo thầy Khánh, nếu làm theo phương pháp này, các em HS sẽ được
hưởng ứng, được hoạt động nên các em rất thích.
Trong
các đợt hội hè, nhà trường thường áp dụng hình thức này thay cho các
tiết mục văn nghệ, áp dụng ngoài giờ cho HS nào muốn học thì học, bổ trợ
kiến thức cho HS. Về cơ bản nhà trường vẫn tuân thủ dạy theo chương
trình sách giáo khoa.
Không chỉ công thức Toán học mà cả bảng chữ cái Tiếng Việt cũng được áp dụng theo lối vần vè.
Không chỉ công thức Toán học mà cả bảng chữ cái Tiếng Việt cũng được áp dụng theo lối vần vè.
Cô
Nguyễn Thị Thanh Thuỷ, giáo viên phụ trách khối lớp 4 chia sẻ: “Trong
chương trình, một số bài đưa văn vần vào HS dễ ngấm hơn. Mỗi lần các em
múa hát hoạt ca thì cả trường được nghe, thấy, từ đó các em nhớ, thuộc
và nhớ đến các công thức Toán rất nhiều, đặc biệt là công thức Hình
học”.
Không chỉ môn Toán được diễn theo lối Văn vần, mà Tiếng Anh cũng được diễn theo bài hát đã có sẵn để học sinh hát theo như: “1
với 1 là 2 (One and one make two), 2 thêm 2 là 4 (Two and two make
four), 4 với 1 là 5 (four and one make five), 5 ngón tay sạch đều (five
is on my hand)…”.
Hay những chữ cái thường
tạo cho HS sự nhầm lẫn khi viết và đọc cũng được các thầy diễn theo lối
vè rất vần điệu, tạo cho HS dễ nhớ, dễ phân biệt với những ví dụ rất
thiết thực.
“Chữ r rửa rổ rá xong/ réo ra réo rắt hát rong lưng bò/ Chữ p đẽo khẩu súng to/ pằng pằng nó bắn, nó bò trên cây/ ích xì (x) xỉn, ét sờ (s)say/ Ôm nhau uống ruợu tối ngày buồn không?/ Chữ k kéo gỗ bờ sông/ Kiếm củi, kiếm gạo, kiếm đồng nuôi con/ Chữ q như quả dừa non/ quấn qua, quấn quýt, quấn tròn quanh cây/ Chữ nh nhấp nhổm nhảy dây/ nhún nha nhún nhảy tính giây đếm vòng/ Chữ g giống số 9 không/ Đến trường đến lớp quyết không bỏ bài/ Nghe th thủ thỉ bên tai/ Anh ơi em muốn nhớ bài đọc thơ/ Vì sao nhiều chữ ng; g/ Ng đơn, ngh kép bao giờ khác nhau?/ / I, e, ê đứng đằng sau/ gh kép, ngh kép ta mau ghép vào/ Đến trường thích thú vui sao/ Bao nhiêu bổ ích đọng vào trong em…”.
Với
phương pháp học mới này, các HS được ngâm nga như những bài hát vốn
quen thuộc về những công thức Toán khô khan, tạo cho các em hứng thú học
tập.
Duy Tuyê